Canting het best bewaarde geheim van je skischoenen
- Marco-Paul Breijer
Waarom de schroefjes op je skischoen geen canting zijn
Canting heeft als doel je ski’s zo vlak mogelijk op de sneeuw te zetten en zodoende zo direct mogelijk te kunnen sturen. Over canting bestaan echter nogal wat misverstanden. Een ding is zeker: canting is meer dan de twee schroefjes aan de zijkant van je skischoenen. Sterker nog de twee canting-schroefjes zijn eigenlijk bedoeld om de schacht van je skischoen, je onderbeen te laten volgen. Deze aanpassing van de schacht noemen we dan liever (helaas is er geen goed Nederlands woord voor) ‘cuff alignment’. Over het verschil tussen cuff alignment en ‘echte’ canting gaat deze blog.
Cuff alignment (instelling van de schacht)
Zoals je ook kunt lezen op onze pagina over de opbouw van de skischoen, zijn de twee schroefjes aan de zijkant van je skischoenen bedoeld om de schacht van de skischoen het onderbeen te laten volgen. Ten onrechte worden deze schroefjes canting-schroefjes genoemd (ook door skischoenfabrikanten). Met deze schroefjes kan je de schacht aanpassen aan de stand van het onderbeen:
Wanneer het onderbeen naar buiten neigt bij o-benen (genu varum) stelt men de schacht naar buiten. Bij x-benen (genu valgum) stelt met de schacht naar binnen. Zie afbeelding hiernaast.
Het doel van canting
Het ultieme doel is dat de ski’s plat op de sneeuw komen te liggen en niet worden beïnvloed door de hoek van het onderbeen. Inkanten naar links en naar rechts gaat dan even direct .
Maar deze ‘cuff alignment’ is niet geschikt om o of x-benen te corrigeren. Sterker nog, wanneer het lichaam van de skiër deze correcties van de schacht niet kan velen, zal men juist verder op de kant gaan staan die men juist probeert te corrigeren. Hoe je deze correctie wel kan doen daarover zo meteen meer. Maar eerst hoe je de cuff aligment correct instelt. Onze ervaring leert dat veel skiwinkels dit verkeerd of helemaal niet doen.
De juiste manier om cuff alignment in te stellen
Het instellen van de schacht is niet iets wat je even alleen doet op de koude piste… Haal de binnenschoenen uit de skischoenen en ga, liefst met blote voeten, in de buitenschaal staan. Bij voorkeur op de steunzool waar je op skiet. Schuif naar achteren in de schaal met je hielen tegen de achterkant. Doe de bovenste twee schnallen losjes dicht. Laat de tweede persoon nu met de schroefjes aan de zijkant de schacht in de juiste positie zetten. Doe dit zo dat de ruimte tussen de skischoen en het onderbeen zowel links als rechts zo veel mogelijk gelijk is. Met andere woorden: het onderbeen staat gecentreerd in de schaal. Soms lukt het niet om het onderbeen helemaal in het midden te krijgen maar probeer in ieder geval de maximale positie van de schacht.
Zoals je kunt zien is het een aanpassing en niet een corrigerende instelling. Om een goede canting te verkrijgen moet men de hoek van de skischoen zool aanpassen. We spreken dan van zool canting.
Zool canting
Het canten van de skischoenzool is het echte canting. Deze aanpassing gebeurt onder de zool van de skischoen en heeft impact op de positie van de knie. Op deze manier kan de stand van o of x-benen worden geminimaliseerd. Voor wedstrijdskiërs wordt dit toegepast vanwege performance maar ook voor de gemiddelde skiër kan deze canting een enorm verschil maken met het skiën.
De gehele zool van de skischoen wordt dus onder een hoek gezet. Dit kan door middel van het frezen van de zool of door het plaatsen van lifters die onder een bepaalde hoek staan. Zo kan de skischoen in zijn geheel naar binnen of naar buiten hellen afhankelijk van stand van de knie/ onderbeen. Belangrijk is dus om goede metingen te verrichten. Een verkeerde interpretatie kan een dramatische verslechtering tot gevolg hebben. Uitgangspunt is altijd dat de maximale helling naar buiten 3 graden is en naar binnen 2 graden. Dit is wat het menselijk lichaam doorgaans aankan.
Er zijn verschillende tools op de markt om de hoek te bepalen waarin later de zool van de skischoen moet worden gezet. Deze tools variëren van linialen met graden-markering tot apparaten met lasers en waterpassen. Maar een ouderwets schietloot of winkelhaak werkt ook uitstekend.
Belangrijk is dat men vanuit het midden van de knie (dit is niet het midden van de knieschijf!) een loodlijn laat zakken naar het exacte midden van de skischoen. Het is de bedoeling dat deze lijn dus het centrum van de skischoen is. Wanneer men bijvoorbeeld uitkomt aan de buitenkant van het midden van de skischoen dan moet de zool aan de binnenkant worden verlaagd. De meer geavanceerde tools met schaalverdelingen geven de correctiehoek in graden weer.
Belangrijk uitgangspunt is echter altijd het lichaam van de skiër. Als een meting aangeeft dat de buitenkant van bijvoorbeeld de rechter skischoen 3 graden moet worden uitgewigt en het kniegewricht staat maar 2 graden toe dan is dat leidend.
Soms kan het nodig zijn canting en cuff alignment beide toe te passen bijvoorbeeld bij een bepaalde stand van de enkel.
Zool canting niet geschikt is voor alle typen skischoenen
Ook moet men zich realiseren dat zool canting niet geschikt is voor alle typen skischoenen. Zo is canting niet mogelijk bij toerschoenen en bij de nieuwe generatie all mountain schoenen (zoals de bv Tecnica Cochise, Atomic Hawx Ultra, Fischer Ranger Free en soortgelijke schoenen). Ook skischoenen met de zogenaamde GripWalk zolen zijn niet zondermeer geschikt voor zool canting. Een skischoenzool moet ofwel geschikt zijn om te worden afgeslepen ofwel te worden voorzien van lifters met een bepaalde hoek. Wij kunnen u in specifieke gevallen daarover informeren.
Belangrijk is dat u canting laat uitvoeren door een ervaren bootfitter. Een verkeerde meting of een verkeerde uitvoering heeft niet alleen een averechts effect maar kan u ook serieus stuurloos maken op de piste of, nog erger, een blessure veroorzaken.